انواع شیر اطمینان

شیر اطمینان (Safety Valve)، که در صنعت به آن سوپاپ اطمینان یا PSV (Pressure Safety Valve) نیز گفته می‌شود، یکی از انواع شیرهای صنعتی حیاتی است که به عنوان مکانیزم ایمنی نهایی عمل می‌کند. وظیفه اصلی این شیر، آزادسازی خودکار و سریع سیال (گاز، بخار یا مایع) از سیستم‌هایی مانند بویلر، مخزن تحت فشار یا خط لوله است، زمانی که فشار داخلی از حد مجاز فراتر رود. این فرآیند از افزایش فشار بیش از حداکثر فشار کاری مجاز (MAWP) جلوگیری کرده و تجهیزات را از آسیب‌هایی نظیر انفجار، خرابی ساختاری یا خطرات آتش‌سوزی محافظت می‌کند.

شیرهای اطمینان به صورت مکانیکی و مستقل از نیروی خارجی مانند برق یا هوای فشرده عمل می‌کنند. این ویژگی تضمین می‌کند که حتی در شرایط قطع برق یا خرابی سیستم‌های کنترلی، شیر همچنان وظیفه خود را انجام دهد. با رسیدن فشار به حد تعیین‌شده، فنر بسته‌شده روی دریچه فعال شده و شیر به سرعت باز می‌شود تا سیال اضافی تخلیه شود. پس از بازگشت فشار به سطح ایمن، شیر به طور خودکار بسته می‌شود.

اهمیت و کاربردها در صنایع

شیرهای اطمینان نقش کلیدی در حفظ ایمنی عملیاتی و جلوگیری از حوادث فاجعه‌بار در صنایع مختلف دارند. این شیرها آخرین خط دفاعی در برابر افزایش فشار هستند و خرابی آنها می‌تواند به خسارات جانی، مالی و زیست‌محیطی منجر شود. اهمیت آنها به ایمنی عمومی، مسئولیت‌های زیست‌محیطی و انطباق با مقررات قانونی گسترش می‌یابد. استانداردهای سخت‌گیرانه‌ای مانند ASME، API و ISO طراحی، ساخت و کاربرد این شیرها را هدایت می‌کنند.

کاربردها:

  • نفت، گاز و پتروشیمی: محافظت از خطوط لوله و مخازن در برابر سیالات خورنده.

  • نیروگاه‌ها: مدیریت فشار بخار و آب داغ در بویلرها و توربین‌ها.

  • تاسیسات گرمایشی و سرمایشی (HVAC): جلوگیری از افزایش فشار در سیستم‌های گرمایشی.

  • صنایع غذایی، دارویی و شیمیایی: کاربرد در محیط‌های بهداشتی و سیالات خورنده.

  • تصفیه آب و ذخیره‌سازی گاز: مدیریت فشار در سیستم‌های حمل سیالات و مخازن.

  • کاربردهای خانگی: در آبگرمکن‌ها و سیستم‌های آب خانگی.

انواع کلی شیرهای اطمینان

شیرهای اطمینان بر اساس مکانیزم عملکرد، نوع سیال و جنس بدنه به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند.

بر اساس مکانیزم عملکرد

  1. شیر اطمینان فنری (Spring-Loaded Safety Valve): رایج‌ترین نوع، با عملکرد سریع (Pop Action) برای سیالات تراکم‌پذیر مانند گاز و بخار. فنر دیسک را بسته نگه می‌دارد و با افزایش فشار باز می‌شود.

  2. شیر اطمینان وزنه‌ای (Weight-Loaded Safety Valve): مناسب برای فشارهای پایین، با تنظیم فشار از طریق وزنه‌های اهرمی. استفاده از این نوع در بویلرهای قدرت به دلیل استانداردهای ASME ممنوع است.

  3. شیر اطمینان پایلوت‌دار (Pilot-Operated Safety Valve): برای کنترل دقیق فشار و ظرفیت تخلیه بالا، مناسب کاربردهای صنعتی پیچیده.

  4. شیر ریلیف ولو (Relief Valve): برای سیالات غیرتراکم‌پذیر (مایعات) با باز شدن تدریجی.

  5. شیر اطمینان ریلیف ولو (Safety Relief Valve): برای هر دو نوع سیال با عملکرد پاپ یا تدریجی.

  6. شیر اطمینان فشار کم و وکیوم: برای اختلاف فشارهای کم یا جلوگیری از خلاء در مخازن.

بر اساس نوع سیال

  • گازها و بخارات: نیاز به شیرهای با عملکرد سریع (Pop Action).

  • مایعات: استفاده از شیرهای ریلیف با عملکرد تدریجی.

  • سیالات خورنده یا سمی: نیاز به جنس بدنه مقاوم و طراحی بسته.

بر اساس جنس بدنه

جنس بدنه تأثیر مستقیمی بر دوام و ایمنی شیر دارد:

  • فولادی (Carbon Steel): مناسب برای فشار و دمای بالا در پالایشگاه‌ها.

  • استنلس استیل (SS304, SS316, SS316L): مقاوم در برابر خوردگی برای صنایع غذایی و شیمیایی.

  • چدنی (Cast Iron): برای فشار و دمای متوسط در تاسیسات گرمایشی.

  • برنجی (Brass): اقتصادی و مقاوم در برابر خوردگی در سیستم‌های آب و گاز.

  • آلیاژهای خاص (Monel, Hastelloy, Inconel): برای سیالات بسیار خورنده یا دماهای بالا.

بررسی تخصصی شیرهای اطمینان اهرمی استنلس استیل، ساده استنلس استیل و برنجی

شیر اطمینان اهرمی استنلس استیل

ویژگی‌ها: ساخته‌شده از استنلس استیل (SS304, SS316L) با مقاومت بالا در برابر خوردگی و حرارت. مکانیزم فنری با اهرم دستی برای تست عملکرد یا تخلیه دستی فشار.

مزایا:

  • مقاومت عالی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی.

  • قابلیت تست دستی بدون افزایش فشار سیستم.

  • دوام بالا در شرایط سخت.

معایب:

  • حساسیت به لرزش.

  • دقت تنظیم پایین‌تر نسبت به نوع ساده.

کاربردها: صنایع غذایی، دارویی، شیمیایی و سیستم‌های بخار با نیاز به تست دوره‌ای.

استانداردها: ASME Sections I, IV, VIII؛ API 520, 526؛ ISO 4126.

شیر اطمینان ساده استنلس استیل

ویژگی‌ها: ساخته‌شده از استنلس استیل با مکانیزم فنری ساده، بدون اهرم دستی. عملکرد سریع و دقیق در پاسخ به افزایش فشار.

مزایا:

  • مقاومت بالا در برابر خوردگی.

  • عملکرد سریع و حساس.

  • مقاومت در برابر لرزش.

معایب:

  • عدم امکان تست دستی بدون افزایش فشار.

کاربردها: نفت و گاز، پتروشیمی، نیروگاه‌ها، صنایع غذایی و سیستم‌های با فشار بالا.

استانداردها: ASME Sections I, IV, VIII؛ API 520, 526, 527؛ ISO 4126.

شیر اطمینان برنجی

ویژگی‌ها: ساخته‌شده از برنج با مقاومت در برابر خوردگی در محیط‌های آبی. مکانیزم فنری با یا بدون اهرم.

مزایا:

  • اقتصادی و مقرون‌به‌صرفه.

  • مقاومت در برابر زنگ‌زدگی و رسوب.

  • هدایت حرارتی بالا برای واکنش سریع.

معایب:

  • محدودیت در فشار (تا 10 بار) و دما (تا 220 درجه سانتی‌گراد).

  • نامناسب برای سیالات بسیار خورنده.

کاربردها: آبگرمکن‌ها، پکیج‌ها، سیستم‌های گرمایشی و خطوط آب آتش‌نشانی.

 

شرکت تجهیزکاران رایکا

شرکت تجهیزکاران رایکا
شرکت تجهیزکاران رایکا با بیش از یک دهه سابقه، فعالیت خود را با هدف تامین و تجهیز لوازم مورد نیاز پروژه های عظیم نیروگاهی، نفت، گاز، پتروشیمی، شیمیایی، غذایی، دارویی و طرح های عمرانی و آبرسانی آغاز نموده و در طی مدت فعالیت خود توانسته است خدمات گسترده ای را به بخش های یاد شده ارائه نماید.

با ما تماس بگیرید

  • dummy 0 2 1 - 3 3 9 3 6 2 0 5
  • dummy 0 2 8 - 3 2 2 4 5 8 0 4
  • dummy 0 2 8 - 3 2 2 4 6 3 0 4
  • dummy 0 9 1 2 3 8 6 5 5 4 3
  • dummy i n f o @ t a j h i z k a r a n r a y k a . c o m
  • dummy دفتر شرکت: قزوین ، شهر صنعتی البرز ، بلوار ابن سینا ، روبروی شرکت سندن ایرانیان 2 ، مجتمع اداری تجاری هزار و یک شب ، بلوک B ، طبقه اول ، واحد 4
  • dummy  فروشگاه مرکزی: تهران ، خیابان خیام شمالی ، روبروی پارک شهر ، پاساژ بزرگ خیام ، طبقه 5 ، پلاک 552
شرکت تجهیزکاران رایکا - تولید و تامین انواع قطعات صنعتی، غذایی و دارویی

شرکت تجهیزکاران رایکا

شرکت تجهیزکاران رایکا
شرکت تجهیزکاران رایکا با بیش از یک دهه سابقه، فعالیت خود را با هدف تامین و تجهیز لوازم مورد نیاز پروژه های عظیم نیروگاهی، نفت، گاز، پتروشیمی، شیمیایی، غذایی، دارویی و طرح های عمرانی و آبرسانی آغاز نموده و در طی مدت فعالیت خود توانسته است خدمات گسترده ای را به بخش های یاد شده ارائه نماید.

با ما تماس بگیرید

dummy 0 2 1 - 3 3 9 3 6 2 0 5

dummy 0 2 8 - 3 2 2 4 5 8 0 4

dummy 0 2 8 - 3 2 2 4 6 3 0 4

dummy 0 9 1 2 3 8 6 5 5 4 3

dummy i n f o @ t a j h i z k a r a n r a y k a . c o m

dummy دفتر شرکت: قزوین ، شهر صنعتی البرز ، بلوار ابن سینا ، روبروی شرکت سندن ایرانیان 2 ، مجتمع اداری تجاری هزار و یک شب ، بلوک B ، طبقه اول ، واحد 4

dummy فروشگاه مرکزی: تهران ، خیابان خیام شمالی ، روبروی پارک شهر ، پاساژ بزرگ خیام ، طبقه 5 ، پلاک 552